ISTORIJSKI PRIKAZ

"NUTS" (izgovor: Nats) je jedna jedina reč koju je brigadni general američke armije Entoni Mekolif (Anthony McAuliffe, 1898 – 1975) izgovorio kada mu je 22.12.1944. u štab doneta poruka nemačke delegacije sa pozivom na predaju svih američkih jedinica koje su držale odbranu opkoljenog belgijskog grada Bastonj tokom poslednje nemačke ofanzive u Drugom svetskom ratu ― zimske ofanzive u belgijskim Ardenima koja je otpočela 16. decembra 1944. godine. Revoltiran, uzviknuvši je pred osobljem svoga štaba, doveo je u nedoumicu svoje oficire kako da izveste četvoricu nemačkih vojnika, članova nemačke delegacije, o stavu svog pretpostavljenog. Očekivano, hartija na kojoj su Nemcima predali ispisanu reč je izazvala njihovu nedoumicu, da bi na pitanje nemačkog majora o pojašnjenju, jedan američki pukovnik, inače komandant jedne od jedinica u nemačkom okruženju, morao da mu pruži bukvalan odgovor na razumljivom američkom engleskom: „Idite dođavola!”

Iako bi dobri poznavaoci američkog slenga mogli protumačiti značenje te reči i kao „Gluposti!”, jedno je sigurno: takva tvrdoglavost i samopouzdanje američkog generala su poput munje prostrujali kroz odbrambene pozicije više različitih američkih jedinica koje su se našle u središtu odbrane grada, glavnoj raskrsnici putnih i železničkih pravaca u brdsko-planinskim bespućima jugoistočne Belgije, koji je pre rata imao oko 4.000 žitelja. On sám je tim činom stekao neizmerno poštovanje svojih podređenih boraca, smestio se u istorijske čitanke i stekao večnu slavu. Iako 101. vazdušno-desantna divizija (čiji je general Mekolif tada bio privremeni glavnokomandujući sticajem okolnosti odsustva tadašnjeg komandanta divizije, general-majora Maksvela Tejlora) nije bila usamljena u odbrani grada, Mekolifov stav sublimirao je rešenost ogromne većine američkih vojnika da se suprotstave nemačkim napadajućim snagama onoliko dugo koliko je to bilo potrebno. Oko 11.800 pripadnika 101. divizije, uz još oko 10.000 pripadnika drugih desetak američkih jedinica (od ranga bataljona do ranga divizije) na gradskom perimetru, bilo je sa svih strana okruženo sa oko 54.000 elitnih nemačkih vojnika 5. oklopne armije generala fon Mantojfela. Neposredan zadatak zauzimanja grada Bastonja dodeljen je generalu fon Litvicu, komandantu 47. oklopnog korpusa Vermahta.

Proboj nemačkog obruča oko grada Bastonj, koji je prethodno uspostavljen 20. decembra, izvršila je 3. američka armija generala Patona 26. decembra, a ova legendarna reč kojom je general Mekolif odbrusio na nemačku ponudu o predaji postala je simbol neustrašivosti za pripadnike 101. vazdušno-desantne divizije ne samo do kraja tog ratnog sukoba, već i decenijama kasnije. Ta poruka data neprijatelju u podređenom taktičkom položaju predstavlja inspiraciju svakom pripadniku ove američke jedinice do današnjih dana.

U znak sećanja na ovaj ratni događaj u nemilosrdnom sukobu nemačkih i američkih vojnika u krajnje nepovoljnim zimskim uslovima i u okolnostima manjka municije, hrane, zimskih uniformi i obuće, lekova i drugih potrepština američkih jedinica u odbrani, naše udruženje posvećuje ovu jedinstvenu mušku majicu brenda "Mark IX" sa ciljem podsećanja na jednu reč američkog slenga koja je postala simbol prkosa i žrtvovanja sa najvišim ulozima.